biologia
Etiketen artxiboa 871 artikulu
César Tomé López XVIII. mendearen amaieran, gero eta naturalista gehiagok baieztatzen zuten izaki bizidunek badituztela objektu bizigabeetatik garbiki ezberdintzen dituzten bereizgarriak. Ezaugarri horietako nagusia animaliek zein landareek agertzen zuten barne “antolaketa” izango zen; naturalistak “organismoak” esaten hasi zitzaizkien. Izendapen horrek […]
Urtegi handiek eragiten dute asaldura gehien ibai-ekosistemetan
Giza presioak ibai ekosistemetan duen eraginaren metaanalisi bat egin dute eta emaitzen arabera urtegiak dira esku-hartze eta estres eragile ohikoenak ibai-ekosistemetan: aztertutako kasuen erdian baino gehiagotan urtegiek eragindako asaldura zuten. Ibaiek berezkoa dute aldakorrak izatea, eta uholdeak eta agorraldiak izatea […]
Asteon zientzia begi-bistan #228
Uxue Razkin Astrofisika BepiColombo ontzia pasa den urriaren 20an abiatu zen Merkuriorantz, bi orbitatzailekin: Europako Espazio Agentziaren (ESA) Orbitatzaile Planetarioa, eta Japoniako Espazio Agentziaren (JAXA) Orbitatzaile Magnetosferikoarekin. 2025aren amaiera aldean iritsiko da bere helburura. Hilabete batzuk lehenago, ontziak aske utziko […]
Uraren garrantzia etorkizun handiko minbizi biomarkatzaile batean
Tn antigenoaren bi aldaera ikertu dituzte, itxuraz berdintsuak direnak baina uretan konformazio oso ezberdina dutenak. Tn antigenoak minbizien %90ean azaltzen dira eta metastasiarekin lotuta daude. Minbizi-zelulak identifikatzeko etorkizun handiko biomarkatzaileak dira eta minbiziaren aurkako terapientzako itu erakargarriak bilakatu dira. Antigorputzen […]
Ezjakintasunaren kartografia #235
Batzuetan bibliografiak urte andana ditu eta bertan dagoena xehetasunez berrikusteak saria dauka. Ahaztu ohi den oinarrizko zientzia da hori. Adibide zehatza dakar Adrian Matenciok When we forget basic science. Seeking the small details ou Sistema biologikoek, optimizatzen urteak daramatenak, gauzak […]
Klonez
César Tomé López Klonak sortzea, organismo bizien kopia genetikoki berdin-berdinak, nekazaritza bezain zaharra den prozesu bioteknologikoa da. Lehen klonak sortu ziren nekazariek zurtoin bat edo adar bat (aldaxkak) hartu eta lurrean landatzen zutenean, landare batzuk ugaltzeko. Prozesua gaur egungo aroa […]
Noaingo oilategi konpostagailua: etxeko soberakin organikoak aprobetxatzeko ikerkuntza parte-hartzailea
Ania Ibarguren, Joseba Arizmendiarrieta, Francesco Storino, Monica Usanoz eta Inazio Irigoien Biohondakinak lekuan bertan aprobetxatzea ahalbidetzen duen konpostatze-sistema berritzaile bat aurkezten da hurrengo artikuluan: Oilategi konpostagailua. Oilategi baten egitura du, eta konpostagailu bat edo gehiago eduki ditzake barnean, parte-hartzaileek etxean […]
Tumore barneko heterogeneotasuna. Sarrera
Gorka Larrinaga, Iker Badiola eta José Ignacio López Gaur egun minbiziaren tratamenduan etorkizun handiko bideak zabaltzen ari diren arren, aurkikuntza berriek agerian jarri dute minbiziaren konplexutasuna uste zena baino handiagoa dela. Mediku eta ikertzaileentzat aspalditik ezaguna da minbizi mota berbera […]
Asteon zientzia begi-bistan #225
Uxue Razkin Genetika Txinako Zientzia Akademiako ikertzaileek sexu bereko saguetatik kumeak sortu dituzte. Gainera, kume osasuntsuak jaio dira eta helduaroan normaltasunez ugaltzeko gai direla ikusi da. Zientzialarien arabera, ikerketaren helburua ez da, inolaz ere, halako teknikak gizakiekin erabiltzea, anormaltasun-arriskua handiegia […]
Ezjakintasunaren kartografia #233
Herbarioak, XVI. mendearen amaieran egiten hasi zieren landare bildumak, iraganera biadaiatzeko eta gaur egun garrantzitsua den informazioa biltzeko tresna bilakatu dira. Daniel Marinoren artikulua: The power of herbaria: a time machine for plant biology research. Gene gutxi batzuk lirateke gizakiak […]