matematika
Etiketen artxiboa 307 artikulu
Ines Garmendia 1948an, Claude Shannon matematikari eta ingeniariak (1916-2001) hasiera eman zion informazioaren teoria izenaz ezagutzen dugun ezagutza-eremuari, “A Mathematical Theory of Communication” (“Ko munikazioaren teoria matematikoa”) maisulana argitaratu zuenean. Ez dugu hanka sartuko esaten badugu gure mundua, neurri handi […]
Rosetta eta matematika
Javier Duoandikoetxea Urtero legez, 2014ko amaierak zerrendak ekarri zizkigun: pertsonaia aipagarrienak, kirolari onenak, berri deigarrienak… Zientzia eta teknologiaren gertaera garrantzitsuenek ere izan zuten beren lekua eta hainbat aldizkari eta web gunetan aurkitu genituen. Nire lagun zirikatzaile batek ez zuen abagunea […]
Minbiziaren loteria ankerra
Amaia Portugal Dokumentazioa eta matematika baliatuta, minbiziaren kausak nagusiki ausazkoak direla kalkulatu dute Cristian Tomasetti eta Bert Vogelstein ikertzaileek. Gaitza izateko arriskuaren herena baino ez dago lotuta genetika edo ingurune faktoreei. Minbizi batek askotariko kausak izan ditzake, baina zenbaterainoko pisua […]
Aloysius Lilius astronomoa da gure egutegiko aita
Urte berri on guztioi! Gaur, 2015eko egutegia estreinatu dugu. 365 egunez osatuta dagoen urte honen lehen eguna da gaurkoa. Horren jabe gara guztiok. Guztiok? Europan eta munduko hainbat herrialdeetan bai, baina beste batzuetan gaur ez da ezer berezirik gertatzen. Ez […]
Magdalena Mouján (1926-2005): Argentinako matematikari gutarra
Uxune Martinez Haren aitonaren bertso batetik abiatuta, Magdalena Mouján Otaño matematikari argentinarrak “Gu ta gutarrak” zientzia-fikziozko ipuina idatzi zuen. Hau da, egun, etxean “beltxa” ezizena jarri zioten matematikari distiratsuaren lanik ezagunena. Matematikan doktorea zen emakume honek letrak, zenbakiak eta euskal […]
Ia seguru hemen ezetz
Javier Duoandikoetxea Aritz eta Beñat Donostiako autobus batera sartu dira. Lekua hartzera doazenean konturatu dira bidaiari batek guardasol bat utzi duela ahaztuta. —Itzuli egingo diogu, —esan du Aritzek. —Itzuli? Ez dakizu eta norena den, —erantzun dio Beñatek. —Saiatuko naiz. Etxera […]
Abel saria, matematikarien Nobel saria
Javier Duoandikoetxea Urriaren bigarren astean jakin dugu nortzuk diren aurtengo Nobel sarien irabazleak. Abenduaren 10ean banatuko dizkiete sariak Oslon eta Stockholmen, astebeteko ospakizunei amaiera emanez. Baina ez alferrik ibili bilatzen nori eman dioten Matematikako Nobel Saria, ez dago eta. Alfred […]
Nolako hiria, halako mugikortasun-eredua
Motorrezko ibilgailuen erabilera masiboak arazo ugari eragiten ditu: poluzioa, zarata, istripuak, espazioaren okupazioa… . Eta, horiei aurre egiteko gutxienik bi bide erabili behar dira ikerlan berri baten arabera: hobetu egin behar da garraio publikoaren eskaintza eta kudeatu egin behar da […]
Ikasketa gainbegiratua (II)
Gorka Azkune Bagatoz berriro ikasketa automatikoaren gaiarekin. Konkretuki, ikasketa gainbegiratuaren bigarren zatiari eutsiko diogu gaurkoan. Gure burmuinak pixka bat martxan jartzeko, gogora dezagun azken sarreran ikasketa gainbegiratua nola gauzatu ikasi genuela aldagai jarraituak ditugunean. Adibide bezala, etxebizitzen prezioak jarri genituen […]
Ikasketa gainbegiratua (I)
Gorka Azkune Ikasketa automatikorako sarrera gisa balio izan zuen artikuluan, ikasketa gainbegiratua aipatu zen. Bertan, makinari adibideak emateari buruz hitz egiten zen, makinak adibide horietatik eredu bat ikas zezan bere kasa. Ondoren, eredu hori erabiliz ikusi gabe zituen adibideak ongi […]