zientzia
Etiketen artxiboa 489 artikulu
Dibulgazioa Irailaren 12tik 30era Bilbo Zientzia Plaza jaialdiaren bosgarren edizioa antolatuko da, EHUko Kultura Zientifikoko Katedraren eskutik. Hiru erakusketa eta zazpi ekitaldi biltzen ditu aurtengo programak.“Ibilbide bat nanomunduan” eta “Zientzia kalean” erakusketak antolatuko dira Bizkaia Aretoan eta Euskalduna Jauregiko zabalgunean […]
María Durán, baso-ingeniaria: “Pausoak eman ahala joan naiz bidea egiten”
María Durán Lázarok aitortu duenez, txikitatik zuen gustuko natura, baina ez zeukan arrastorik ere zer bidetatik joko zuen ikasketetan eta lanean. “Mediku edo suhiltzaile izango ote zaren galdetzen dizute, baina ez biologo edo baso-ingeniari; beraz, gaztetan ez nuen erreferenterik. Pausoak […]
Klima-aldaketa komikian azalduta
Zer da klimaren krisia? Erein argitaletxeak galdera honen eta beste askoren erantzunak hurbildu ditu Zer gertatzen da klimarekin? komikia euskarara itzultzen. Bidai liluragarri bat irudi atseginez sortuta zientziaren klima aldaketari buruz oinarrizko hiztegia lantzen duena. Abentura honetan, Jenny eta Olek […]
Mary Anning: historiaurreko fosilak gureganatu zituen lehen emakumea
Haren aurkikuntzarik nabarmenenak hauek dira: lehen aldiz zuzen identifikatzen den iktiosauro hezurdura lehena, aurkitutako lehen bi plesiosauroak eta Alemaniatik kanpo aurkitutako lehen pterosauro eta beste arrain garrantzitsuen fosil batzuk. Hala ere, Anning emakumea zenez eta bere familia klase apalekoa, traba […]
Asteon zientzia begi-bistan #404
Ingurumena IPBESek naturaren balioen katalogo bat ondu du, ebidentzia zientifikoan oinarrituta. Katalogo honetan, naturaren balio askotarikoak eta onuragarriak jaso dituzte, biodibertsitatea eta ekosistemen funtzioak eta zerbitzuak aintzat hartuta. Honela, bideak proposatzen dituzte bizi-kalitatea Lurreko biziarenarekin uztartzeko, eta proposamen horiek politika […]
Erreproduzigarritasunaren krisia
Egunotan inoiz baino gehiago hitz egiten da pentsamendu kritikoaz eta pentsamendu kritikoa izatearen garrantziaz. Pentsamendu kritikoaren oinarrian metodo zientifikoak egon behar du. Metodo zientifikoa helburutzat ezagutza sortzea duen sistema bat da eta bere oinarri-oinarrian bi euskarri ditu: faltsutzea eta erreproduzigarritasuna […]
Ezjakintasunaren kartografia #407
Grafenoan ez dira elektroiak bakarrik mugitzen. Karbono-atomoek ere berdin egiten dute haren atzetik behar bezala ibiliz gero. Hori berori lehen aldiz neurtu berri dute esperimentalki. César Tome dibulgatzaileak azaltzen du: Migration of carbon atoms in hot graphene. Zientziak, inolako zalantzarik […]
Fisika egiten, generoa egiten
Sarritan, ezaxolaz hartzen dira nesken lan onak, ideia bikainak eta ebazpen burutsuak, eta horrek adorea kentzen die emakumezko ikertzaile gazte askori, Chandralekha Singh fisikariak dioenez. Chandralekha Patnan (India) hazi zen, eta 1988an Kaliforniako Unibertsitatera iritsi zenean, ikaskideen artean aniztasun handiagoa […]
Asteon zientzia begi-bistan #398
Emakumeak Zientzian Linda Brown Buck biologo estatubatuarra ezaguna da usaimen sistemari buruz egindako lanengatik. 2004ko Fisiologiako edo Medikuntzako Nobel saria jaso zuen, errezeptoreei buruz egindako lanengatik. Bere hastapenetan, biologia molekularra ikastea erabaki zuen Buckek, eta Richard Axelen laborategian hasi zen […]
Linda Buck eta usaimenaren bilaketa
Linda Buck Seattlen (AEB) jaio zen 1947ko urtarrilaren 29an. Bere aita ingeniari elektrikoa zen, eta, aisialdian, aparatuak asmatu eta eraikitzen zituen; ama, berriz, etxekoandrea zen, eta aisialdia gurutzegramak egiten eman ohi zuen. Buck senar-emazteek izandako hiru alabetako bigarrena zen Linda […]