Uxune Martinez “Literatura eta artea ditut gogoko eta ez dakit nola pasatu dudan bizitza oso bat zientzian murgilduta, hain zoriontsu.” María Josefa Molera Mayo Neguan jaio zen, neguak latzak diren herri txiki batean, Izaban. 1921eko urtarrilaren 23an etorri zen mundura […]
Puxika eta pozoia gordetzen dituen arraina
Amaia Portugal Lagocephalus lagocephalus espezieko lau arrain harrapatu dituzte azken egunetan Bizkaiko Golkoan. Itsaso beroagoetan bizi ohi dira, baina noizean behin agertzen dira batzuk inguruotan. Oso toxikoak dira janez gero, baina arrantzaleek ondo ezagutzen dute eta egoera kontrolpean dago. Globoarrainen […]
Mugarik gabeko ingeniaritza
Javier San Martín Duela hainbat urte, marrazki bizidunen telebista-saio ikusgarria emititzen zen. Han, makina harrigarriak, elkarrekin lehian zebiltzan lasterketetan, eta pilotuak, makinak bezain bitxiak ziren. Saioa ikusten genuenok, Penélope Glamour, Macana anaiak, eta Hans Fritz ezagutu genituen. Eta nola ez […]
Gaur egungo Kimika, esperimentala? (IV) XXI. mendeko laborategiak
Jon Mattin Matxain Artikulu sorta honen aurreko atalean Kimika Kuantikoaren jaiotzaz eta bere lehenengo hamarkadetan egindako bilakaeraz aritu ginen. Mekanika kuantikoa molekuletan aplikatzerakoan sortu zen diziplina da Kimika Kuantikoa. Diziplina honen garapenari esker, molekulen egitura, propietateak eta erreaktibitatea azaltzeko gai […]
Gizentasunari aurre egin diezaioken molekula, pteroestilbenoa
Urtero 3,4 milioi lagun hiltzen dira gehiegizko pisuak edo obesitateak ekarritako ondorioen eraginez, Munduko Osasun Erakundearen arabera. EHUko Nutrizioa eta Obesitatea ikerketa-taldeak obesitatea eta hari lotutako patologiak, besteak beste, dislipemiak eta diabetesa, ikertzen ditu. Era berean, dietaren osaeraren ondorioak eta […]
Asteon zientzia begi-bistan #32
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? 1919. urtean Bilbok 80.000 biztanle zituen eta horietatik 6.000k tuberkulosia zuten. Gaitza oso zabaldua zegoen Bizkaiko Ezkerraldean ere. Sasoi hartan gaixotasunari aurre egiteko eguzkiaren argia eta itsasoak duen iodoa oinarrizkoak […]
Ezjakintasunaren kartografia #38
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dituzte. Hona hemen asteon bertan plazaratu diren artikuluen laburpena. Jesús Zamorak diseinu adimenduaren aldeko argudioak hankaz gora jartzen jarraitzen du, eta hau baliagarria da azalpen zientifikotzat ulertzen genuena birpasatzeko: Deconstructing intelligent design (2): […]
Zientzialari (16) – Unai Ugalde
Zientzialari 16 – Unai Ugalde from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Izaki bizidun ezberdinek elkarren artean komunikatzeko duten gaitasunaz hitz egiten denean, gutxitan aipatzen da landareak, mikroorganismoak eta baita zelulak ere hainbat tresnaz baliatzen direla elkarrekin eta haien inguruarekin komunikatzeko […]
Antartida paradisua izan zen garaia
Antonio Cantó Egun, ez dago Antartida baino toki estralurtarragorik: Europa baino zabalagoa den izotz-azal erraldoi bat, tartean harri batzuk eta su pixka bat duena; populazioa, 1000-5000 gizaki, estazio zientifiko batzuetan pilatuta. Izan ere horrelakoetan bakarrik bizi gaitezke gizakiok Antartidan. Bestalde […]
Ezin Lurrari gehiago berotzen utzi
Amaia Portugal IPCCk “klima-aldaketaz inoiz egin den ebaluazio osoena” aurkeztu du. Lan mardul honetan garbi igorri dute mezua: gizakiak klima-aldaketan izan duen eragina eztabaidaezina da. Hala ere, mundu jasangarriago bat eraikitzeko trantsizioa oraindik bideragarria da teknikoki, baina berehala hasi beharra […]