Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Amaia Portugal Oro har, heriotza-tasa ikaragarri murriztu zen XIX. mendearen bukaeran herrialde garatuenetan. Emakumeena gizonena baino %70 arinago txikitu zen, ordea. Tabakoa eta bihotzeko gaitzak daude alde handi horren atzean, Kaliforniako Unibertsitatean egindako ikerketa batean azaldu dutenez. Europar Batasunean, gaur […]

Teknologiak etengabe aurrerapausoak ematen dihardu, aparailu berriek funtzio berriak dakartzate eta hauek etengabe eguneratzen ari dira. Ez da harritzekoa makinek noizbait ikusteko gaitasuna izango dutenik esatea, baina dagoeneko badaude batzuk ahalmen hori eskuratu dutenak. Maiatzaren 26an Iñaki Goirizelaia, UPV/EHUko errektoreak […]

Adinean aurrera egin ahala oroimena galtzen goaz. Izan ere, heldu zaharren oroimena ez da heldu gazteena bezalakoa, baina hau ez da orain arte uste zen bezain txarra ere. Zaharrek gazteek baino xehetasun espezifiko gutxiago gogoratzen dituzte baina, oro har, batzuek […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Astronomia Pluton aurkitu zuen 1930eko otsailaren 18an Clyde William Tombaugh astronomoak eta asteon protagonista izan da planeta nanoa. NASAren New Horizons zunda Plutonera hurbildu da, planeta nanotik hurbileneko puntura ailegatu […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Automatizatu al daiteke molekula organikoen sintesia, horretarako behar diren pausuen artean arazketak beharrezkoak badira? Baietz dirudi eta Pablo Ortizek kontatzen digu nola: Assembly-line synthesis of […]

Uxune Martinez “Semeak ezkon daitezela, baina nire alabek ikas dezatela” Francisco Barnes Salinas (1877-1947), II. Errepublikako Hezkuntza ministroa. Francisco Barnes sevillarra institutuko Historiako katedraduna zen. Lau alaba izan zituen Dorotea Gonzalez madrildarrarekin: Dorotea, Adela, Petra eta Angela. Ideia liberalak zituen […]

Ana Ribera Zientziak ahal bezain sendo baieztatu du Cervantesen hezurrak aurkitu direla. Post honetan ez dut ebaluatu nahi ez aurkikuntza hori, ez indusketa benetan egin behar ote zen, ez eta aurkikuntzak izan dezakeen erabilgarritasuna. Hemen helburu modura hartuko dut zientzialariek […]

Amaia Portugal Animalia batzuek planetaren iparralderantz jo dute klima epeldu ahala, baina erlastarren kasua desberdina da. Intsektu polinizatzaile mota honek zailtasun handiak ditu egokitzeko, eta bere hedapen eremua murriztu egin da azken mendean. Hala ondorioztatu dute Ottawako Unibertsitatean egindako ikerketa […]

Izortze Santin Mitokondrio izeneko organuluak amengandik heredatzen dira, eta zelulek behar duten energia ekoizten dute. Mitokondrien zeregin nagusia energiaren ekoizpena bada ere, parte hartzen dute zelulen metabolismoan garrantzia handia duten beste prozesu batzuetan ere: kolesterolaren metabolismoan, estrogeno eta testosteronaren sintesian […]

Arantxa Arzamendi Zientzialariek diotenez 3D inprimagailuek (ia) edozer gauza sor dezakete eta hala adierazten zaigu Hod Lipson ingeniariak eta Melba Kurman teknologia-analistak idatzi duten “La revolución de la impresión 3D” liburuan. Arlo honetako ikertzaileekin lanean ibili ondoren, 3D inprimaketaren etorkizuna […]

Hurrengo ekitaldiak

Zientzia Kalean erakusketa Azkoitian

Nola harrotzen da ogia? Zer dago barra kodeen atzean? Nola funtzionatzen du sukaldeko plaka batek? Gure egunerokotasunaren parte diren kontu hauei eta beste batzuei erantzuteko iritsiko da Zientzia Kalean erakusketa Azkoitira, zientziaren ezagutza jendartean zabalduz. Formatu handiko 11 infografia dira erakutsiko direnak, euskaraz eginak, eta azaroaren 18tik 28ra ikusi ahal…

2025ko azaroaren 18a — 2025ko azaroaren 28a

Jesusen Bihotz Agurgarri plaza

Kale nagusia, 86., Azkoitia

Garuneko plastikotasun mekanismoak

Garuneko plastikotasuna garunak bere egitura, forma eta funtzioa aldatzeko duen berezko ahalmena da, esperientziari, ikaskuntza berriei edo garuneko kalte bati erantzunez. Prozesu horren barruan, seinale elektrikoetan eta kimikoetan oinarrituta dauden hainbat mekanismok hartzen dute parte informazioa kodifikatzeko, nerbio-sistema zentralaren egokitzapena eta berreskurapena errazten dutenak. Garuneko gaitza duten pertsonekin egindako ikerkuntza…

2025ko abenduaren 10a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Nerabeen eta mugikorraren arteko harremana

Azken urteotan, nerabezaroaren hasiera lehen telefono mugikor adimenduna izatearekin lotu da. Une horrek errealitatearen mundu paralelo baten antzera funtzionatzen duen ingurune digitalari atea irekitzen dio. Euskadin, 11 eta 12 urte bitarteko hiru nerabetik bik dute horrelako gailu bat, Euskal Herriko Unibertsitateko Weblearner ikerketa taldeak egindako lan baten arabera. Mugikorrekin, tabletekin…

2025ko abenduaren 12a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango