Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Ron Williamson arkeologo kanadarrak jatorri euskalduna duen aztarna bat aurkitu zuen duela urte gutxi Ontarioko aintziran. Gutxi gorabehera 1500. urtean euskal baleazaleek Kanadara eraman zuten burdinazko aizkora bat aurkitu zuen […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Jesús Zamoraren “Skepticism, a short uncertain story”-ko bigarren ataleko irakurgaia: eszeptizismoak eta Pirron Elisekoa filosofoaren eraginak hil zuten Sokrates. The Pyrrohnians. Enpatiaz hitz egiterakoan ez […]

Zientzialari 29 – Maier Lorizate from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Hartutako immunoeskasiaren sindromea (HIES) eta giza immunoeskasiaren birusa (GIB) sarritan nahastu egiten diren kontzeptuak dira. Hori argitzeko aditu batekin izan gara solasean: Maier Lorizate, Biokimikako irakaslea UPV/EHUn eta ikertzailea […]

Amaia Portugal Hondakinen artean harrapatuta geratu den gizaki baten bihotz taupadak detektatzeko ahalmena du NASAk garatutako makina batek. Nepalen erabili berri dute, eta gutxienez lau lagun bizirik atera dituzte horri esker, lehen lurrikara gertatu eta lau egun geroago. Tamalez, aste […]

Javier San Martín 1881ean, Henri Didon apaiza dominikoak, eskola batean zegoen kirol-ekimen bat inauguratzen ari zelarik, “citius, altius, fortius” jaurtiki zien bertan zeudenei. Pierre de Coubertin ere bertan zegoen, eta hainbat urte beranduago, moldatu egin zituen hitz horiek, olinpiadetako lema […]

Koldo Garcia Aurreko atalean informazio genetikoak helize batean bidaiatzen zuela esan genuen. Baina nola kopiatzen zen informazioa? Nondik nora zihoan informazioa? Informazioa irakurtzeko gai izango ziren ikertzaileak? Eta informazio hori maneiatzeko? Urte gutxitan genetikak abiadura handia hartu zuen eta DNAren […]

Haritz Gurrutxaga, Laura Saenz del Burgo, Jesús Ciriza, Rosa María Hernández, Gorka Orive eta Jose Luis Pedraz Oraindik minbizia morbilitate eta hilkortasunaren kausa garrantzitsuenetako bat jarraitzen izaten du munduan zehar. Nerbio sistema zentraleko (NSZ) minbizien barruan, %85 eta %90 artean […]

Erdi Paleolitotik Brontze Arora bitartean Kantabriako Ramales de la Victoria herrian dagoen El Mirón kobazuloa gizakien bizilekua izan zen. 1903tik kobazuloaren berri izan badugu ere, 1996ra arte ez ziren arkeologia ikerketa sistematikoak hasi. Bertan aurkitutako aztarnek biltegi arkeologiko garrantzitsua dela […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Isabel Salcedo mikologian adituak onddoei buruzko sekretuak azaldu zizkigun aurreko astean. Esan zigunez Antzinaroan ere ezaguna ziren onddoak eta hainbat errituetan erabiltzeaz gain, jaki bezala ere dastatuak izan ziren. Argia […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Epigenetika gero eta gehiago entzuten den terminoa da. José Ramón Alonsok epigenetikaren adibide ederra dakarkigu Epigenetics of ant size-n. Bariazio genetiko gutxi dituen populazio baten […]

Hurrengo ekitaldiak

Ekimen kolektiboen eragina osasunean

Prozesu kolektiboak gizarteen eta pertsonen bizitzaren erdigunean aurkitzen dira, eta funtsezko funtzioa betetzen dute gizarte-kohesioan, ahalduntzean eta ongizatean. Gizarte-taldeen biziraupena zein norbanakoaren bizi-kalitatea bermatzeko beharrezkoak diren fenomenoak dira. Isolamenduaren, bakardadearen eta indibidualismoaren gorakadak markatutako testuinguru batean, batez ere mendebaldeko gizarteetan, ekimen kolektiboen bidezko emozioen partekatze sozialaren garrantzia nabarmendu dute hainbat…

2026ko urtarrilaren 9a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango

Kuantikaren misterioa ulertzeko gakoak

Fisika kuantikoak materiaren eta energiaren portaera aztertzen du partikula atomikoetan eta azpiatomikoetan. Begi hutsez ikusezinak izan arren, gure errealitatearen euskarri dira. Mundu mikroskopiko horretan agintzen duten legeek ez dute fisika klasikoan bezala funtzionatzen, ez diote eguneroko logikari erantzuten eta matematikaren bidez bakarrik deskriba daitezke. Paradoxikoa izan daitekeen arren, probabilitatez eta…

2026ko urtarrilaren 21a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4., Bilbo