Dibulgazioa
Kategorien artxiboa 2988 artikulu
Antonio Martínez Ron Korrika doa burmuina eta ordenagailua elkarrekin konektatzeko ahaleginen lasterka. Miguel Nicolelis (Dukeko Unibertsitatekoa) da lehia horretan oraingoz aurretik doana. Izan ere, duela urte batzuk lan egiten ari da burmuinaren aginduetara jarriko diren makinetan, beti ere gorputz deritzon […]
Gaur egungo Kimika, esperimentala? (II) Hiztegi berria
Jon Mattin Matxain Artikulu sorta honen aurreko sarreran, ikusi genuen fisikariek eta kimikariek 1900. urtearen inguruan erreparatu zietela lehendabizikoz antzerako problema zientifikoei: Rutherfordek eta bertze batzuek (Bohr barne), 1910eko hamarkadaren hasieran plazaratu zituzten atomo eredu planetarioek izugarri eragin zioten garai […]
Nora ote doaz bakterioak neguan?
Antonio Martínez Ron Holly Bik ikertzaileak dio itsas bakterioak nolabaiteko hipsterrak direla, hau da, ez dietela halabeharrez jarraitzen “boladan” dauden ohiturei. Hala baieztatzen du zientzialari honek ISMEn berriki argitaratu duen ikerketan. Bertan esaten du oso desberdin jokatzen dutela itsas bakterioek […]
Ornitorrinko erraldoiaren ametsa
Antonio Martínez Ron Australiako lehen biztanleek esaten dute Tharalkoo izeneko ahate eme temati bat bizi izan zela “Ametsaren Garaian”. Behin, gurasoen aholkuei jaramonik egin gabe, ibaian behera igerika joan zen eta Bigoon izeneko ur-arratoi bat topatu zuen. Arratoiak bortxatu egin […]
Sistema ziberfisikoak
Josu Jugo Sistema fisiko zibernetikoak edo sistema ziberfisikoak gero eta garatuagoak daude eta hainbat arlotan erabiltzen dira. Baina zer ote dira sistema ziberfisikoak edo ziberfisika? Oso ohikoa da ziberespazio delako terminoa, konputagailua bera eta konputagailuen arteko komunikazioa islatzen dituena; bestetik […]
Alzheimer eta kakahuetearen proba
Antonio Martínez Ron Atzeman ote daiteke alzheimer usaimenaren galerari esker? Duela aste pare bat, Journal of the Neurological Sciences aldizkarian plazaratutako ikerketa batek ikusmin handia eragin piztu du Amerikako Estatu Batuetako hedabideetan. Izan ere, alzheimerren garai goiztiarretan antzemateko modua aurkitua […]
Fisika kuantikoa eta klasikoa Nobel Sarietan elkarlanean
Peru S Gamarra “Gure laborategiak oso aspergarriak dira”, dio Xabier Lopez EHU-ko kimika irakasleak broma artean. Bera ez da kimikari arrunt bat. Behintzat, ez gehienok imajinatzen dugun bezalakoa. Ez ditu bere lanegunak azido eta probeten artean ematen. Ezta gutxiago ere […]
Espezie gainmenderatzaileak: Amazonaseko zuhaitz ugarienak
Antonio Martínez Ron Palma ( Euterpe precatoria ) da Amazonas oihaneko espezierik ugariena, eta haren ostean datoz Protium eta Eschwelilera. Sinesgaitza da baina orain arte, zientzialariek ez zekiten Amazonas oihanean zein zen espezie ugariena, ez eta espezieen hedadura zein zen […]
Ur-marka paregabea meteorito batean
Kanadan 2000. urtean erori zen meteorito baten aztarnak aztertu ditu Tokioko Unibertsitateko ikerketa-talde batek. Duela milioika urte espazioan egon zitezkeen ur-aztarnak ikertu nahi izan dituzte azterketa horren bitartez. Aste honetan bertan argitaratu dira ikerketa horren emaitzak Nature Communications aldizkarian. Teoria […]
Higgs-en bosoia unibertsoaren puzzlean
Peru S. Gamarra Imajinatu, une batez, unibertsoa ez dela guk gaur egun ezagutzen dugun modukoa. Imajinatu ez dela landarerik existitzen, ezta inolako animaliarik ere ez. Joan gaitezen urrunago. Imajinatu, segundu batez bada ere, ez dela planetarik, asteroiderik edota izarrik existitzen […]