Eduardo Angulo Zer da ustelkeria? Euskaltzaindiaren definizioa: Kargudun edo enplegaturen batek, bere egoeraz zilegi ez den moduan baliatuz, diru edo onuren truke, inoren mesedetan aritzeari amore ematea. Azken urteotan ustelkeriari buruz plazaratu diren hainbat ikerketaren emaitzak emango ditut gaian murgiltzeko […]
Euskokantauriar arroaren eboluzio geologikoa
Arturo Apraiz, Arantza Aranburu, Miren Mendia eta Arantxa Bodego Iberiar plakaren eta Europar plakaren arteko konbergentziaren hasierak, guztiz aldatu zituen aurretik, estentsioaren eraginpean, Euskokantauriar arroan zeuden baldintza geologikoak. Hainbat milioi urtetan zehar estentsio-indarrak pairatu ondoren, Euskokantauriar arroa konpresioaren eragina sumatzen […]
Sulfatoak dituzten lurzoruak egonkortzeko bidea
Ohiko gehigarrien bidezko egonkortzea ez da bideragarria sulfatoak dituzten lurzoruetan, gehigarri horien kaltzioak lurzoruen sulfatoarekin duen erreakzioak haiengan dakartzan eragin kaltegarrien ondorioz. UPV/EHUko ikerketa baten arabera, magnesioa oinarri duen gehigarri bat erabiltzeak saihestu egingo lituzkeela kaltzioan oinarritutako gehigarrien arazoak, eta […]
Asteon zientzia begi-bistan #148
Uxue Razkin Ingeniaritza UPV/EHUko Bilboko Ingeniaritza Eskolako irakasle eta ikertzaile talde batek kobrezko piezak Acidithiobacillus Ferroóxidans bakterioaren bidez mekanizatzeko metodo bat patentatu du. Luis Gurtubay, Norberto López de Lacalle, Ana Elías, Adrián Rodríguez eta Estibaliz Díaz-Tena izan dira ikertzaileak hauen […]
Ezjakintasunaren kartografia #153
Zerk eragiten du ezkerrak ala eskuinak izatea? Dirudienez ez da soilik entzefaloaren kontua. Rosa García-Verdugok azaltzen digu: Leftie or rightie? Do not turn to your brain for answers. Pulsar-laserren bidezko erradioterapia etorkizuneko erradioterapiaren oinarria izan daiteke. Álvaro Peraltak kontatzen digu: […]
Alice Catherine Evans (1881-1975): Esnearen pasteurizazioa zen funtsa
Alice Catherine Evansen aurkikuntza ez zen edonolakoa izan. Brucella bakterioak eragiten zuen gaixotasuna ugaztun ugarik ez ezik (behiek, ardiek, txerriek…), gizakiek ere pairatu zezaketelako, hau da, bakterioaren transmisioa gauzatzen ahal zela. Baina horra iritsi aurretik, zenbait pauso eman ziren tankerakoak […]
Mihisea maisulan bilakatzeko gai al da robota?
Ziortza Guezuraga Zelan ordena ditzake argazkiak gaiaren arabera Google Photos-ek? Nola programatzen da makina irudia errekonozitu dezan? Zelan uler dezake irudiaren edukia? Irudi batean pertsona ala bazkari platera dagoen nola daki? Pertsonentzat oso sinpleak diruditen atazak badira ere, oso konplexuak […]
Andeetako kamelidoa
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Oxigenoa ———————————————————————————————————– Goialdeetan bizitzeak badu antzik barrunbeetan bizitzearekin, antzeko zenbait arazori aurre egin behar baitiete batzuetan eta besteetan bizi diren animaliek. Antzekoak bai, baina berdinak ez. Bietan egin behar zaio aurre oxigeno-urritasunari; hori […]
Orratzik gabeko txertoaren bila
Amaia Portugal Injekzioak ordezkatuko lituzkeen balizko alternatiba ari dira garatzen Berkeleyko Unibertsitatean. MucoJet du izena, eta ahoan jartzeko gailu txikia da. Esprai baten moduan funtzionatuko luke: isuriaren presioari esker, txertoak ahoko ehunak zeharkatuko lituzke, eta erantzun immunea estimulatu. Untxiekin probatu […]
Bakterioak, listua eta oxitozina ugari: zergatik gabiltza ba musuka?
Rocío Pérez Demagun taberna batean zaudela lagunekin, eta urrundik ikusten duzula lagun bat. Neska ala mutila, hori zure kontu. Elkarri begiratu eta une bat igaro ondoren, zuregana dator, tu pixka bat botatzen du bere eskura eta dastatzeko eskaintzen dizu. Nazkagarria […]