kimika
Etiketen artxiboa 498 artikulu
Egunero zientzia eta teknologia dugu hizpide Zientzia Kaiera blogean. Ikerketak, pil-pilean dauden gaiak, argitalpenak, zientziaren historiaren pasarteak, zientzialariak eta beste hainbat dira protagonistak. Horrez gain, egon badaude inguruan tentuz erreparatzea merezi duten zientziaren historiako bestelako protagonistak. Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia […]
Ur tantak eta polimero arrunten gainazalak
Itxasne Azpitarte eta Leire Ruiz-Rubio Aire hezearekin kontaktuan dagoen gainazal hotz batean kondentsatzen diren ur tanta antolatuek sortzen duten egiturari, lurrun-irudia deritzo. Lurrun-irudi hauek gainazalak egituratzeko txantiloi bezala erabili daitezke. Horrela, ordena handiko film porotsuak edo abaraska egituradun filmak lor […]
Dorotea Barnes (1904-2003): Ulisesen bidaia hasi zuen kimikari nafarra
Uxune Martinez “Semeak ezkon daitezela, baina nire alabek ikas dezatela” Francisco Barnes Salinas (1877-1947), II. Errepublikako Hezkuntza ministroa. Francisco Barnes sevillarra institutuko Historiako katedraduna zen. Lau alaba izan zituen Dorotea Gonzalez madrildarrarekin: Dorotea, Adela, Petra eta Angela. Ideia liberalak zituen […]
Dimetil eterra, arreta bereganatzen duen konposatua
Irene Sierra, Ainara Ateka, Javier Ereña Gero eta arreta gehiago eskaintzen ari zaio dimetil eterrari (DME, CH3-O-CH3), aplikazio anitzeko konposatua delako, eta petrolioaren ordezko energia-iturrietatik (ikatza, gas naturala eta biomasatik) ekoitzi daitekeelako. DME gas propultsatzaile eta hoztaile bezala erabiltzen da […]
Intxaurren usaina izurriteak kontrolatzeko bidea
Kalifornia haranaren erdialdetik datoz munduan kontsumitutako intxaurren bi heren, eta estatuan kontsumitzen direnen % 80 baino gehiago. Azken 50 urteotan bi sits izurritek —codling moth (Cydia pomonella) eta navel orangeworm (Amyelois transitella, Lepikdotera, Pyralidae)— mehatxatu dute intxaurren ekoizpena. UPV/EHUko Kimika […]
Amaren esneak ingurumen kutsaduratik babesten ditu haurrak
Ibilgailu ugariko trafikoa duen edo siderurgiatik hur dagoen hiri batean bizitzeak ingurumenaren kutsadura foku indartsuren artean bizitzea dakar. Gipuzkoako Goierri goienean eta Urola erdialdean, esaterako, nahastu egiten dira industria jarduera, landa giroko jarduera, egoitza eremuak eta errepide nazionala. Hori dela […]
Polimero biodegradagarri perfektuaren bila
Ainara Sangroniz, Marian Iriarte eta Agustin Etxeberria Materialen zientziaren alorrean polimeroek iraultza nabarmena eragin zuten duela 80-90 urte. Polimeroak molekula oso luzez osaturiko materialak dira, eta hain luzeak izateak propietate bereziak ematen dizkie. Propietate bereizgarri horien artean baten bat aipatzekotan […]
Eduardo de la Torre: “Ibilgailuek igorritako isuri atmosferikoak murriztu dira”
Adrian Alvarez Eduardo de la Torre, Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoko kimika-ingeniaritza ikasle ohiak, Accenture enpresak ematen duen saria irabazi du Ingeniaritza Goi Eskolako proiektu onenari. Haren lana EAEko trafikoaren kutsadura atmosferikoa aztertzean datza 2003-2012 urteen bitartean. EAEko puntu ugarietan […]
Kimika, kimikoak, kimikariak, kimifobia eta euskara
Gotzone Barandika Duela urte batzuk, honako hau irakurri nuen plataforma ekologista baten pankarta batean: “Los químicos van a acabar con el planeta”. Kimikaria naizenez, izugarrizko ikara hartu nuen, nik honela ulertu nuelako: “Kimikariek akabatuko dute lur-planeta”. Argitu behar dut sustoa […]
Tomateak, lurreko kutsatzaile metalikoetatik salbu
Euskal Autonomia Erkidegoan landareak dira hirugarren elikagai kontsumituenak, frutaren eta esnekien atzetik. Landareen artean, berriz, tomatea da gehien kontsumitzen dena. Egunean herritar bakoitzak 60 bat gramo tomate kontsumitzen ditu batez besteko. Aipatutako kontsumoa kontuan izanik, giza osasunerako kaltegarria izan daiteke […]