Amaia Portugal Azken urteotan gehien zabaldu den hipotesiak dio hizkuntza indoeuroparrak duela 8.000 urte inguru iritsi zirela Anatoliatik. Antzinako DNA aztertuta egin berri duten ikerketa baten arabera, ordea, ondorioztatu dute hizkuntzetako batzuk behintzat duela 4.500 urte inguru zabaldu zirela kontinente […]
Fukushimaren nondik norakoak, #Zientziatekan
Duela lau urte, martxoaren 11n, historiako bigarren istripu nuklearrik garrantzitsuena gertatu zen Japonian, Fukushimako istripua. Richter eskalan bederatzi graduko lurrikara baten eraginez, 15 metroko altuerako tsunamia sortu zen eta honek Japoniako 14 erreaktore nuklear kaltetu zituen. Horien artean, Fukushima-Daiichi zentraleko […]
Lebitazioaren atzetik
Aitor Bergara Lebitazioa da harridura sortzen duen fenomenoa. Magoak ikusi izan ditugu hainbat ikuskizunetan publikoko norbait “ustez” lebitatzen jartzen. Ez dizuegu esango nola egiten duten, dakizuenez, horrelako trikimailuen sekretuak ez baitira argitzen. Aldiz, gaur kontatuko dizuegu fisika alorrean lebitazioa zeri […]
Pediatriako larrialdien arloko arrisku-mapa
Pazientearen segurtasunak arreta berezia eskatzen du osasunaren arloan, oro har, eta, batez ere, pediatrian. Pediatriako larrialdi-zerbitzu bateko arriskuak mapa batean ezarriz gero, errazago identifika daitezke arriskuak, eta asistentziaren kalitatea hobetzen lagundu dezake. Larrialdi-zerbitzuetako pazienteen segurtasuna era batera edo bestera arriskuan […]
Ezagutzen al dituzu? ¿Las reconoces? #EmakumeakZientzian
Baliteke aurrean dituzun aurpegiak ezagunak izatea edo agian ez. Zientzia asko duten emakumeen irudiak dira baina hauen izenak ez dira testuliburuetan azaltzen, eta zientziaren lorpenen ondoan ere ez. Ba al dakizu nortzuk diren? Egizu klik argazkietan, harrituko zaituzten istorioak aurkituko […]
Asteon zientzia begi-bistan #49
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Gari abeslariaren letra batek dio, “zaharra zara Bilbo”. Bizkaiko hiriburuak urteak baditu gure espezieak ere uste baino urte gehiago ditu. Etiopian aurkitutako hominido baten hezurdurak ikertu ostean, 500.000 urte atzeratu […]
Ezjakintasunaren kartografia #55
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Baliteke Artizarra Eguzki-Sistemako planetarik motelena edo txepelena izatea. Horrela dirudi begi-bistan erakusten duenari so eginez baina beste neurri batzuetara begiratuz gero, harago jotzen badugu, adibidez […]
Maialen Garmendia: “Banuen esparrua zabaltzeko gogoa”
Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Maialen Garmendia klima-aldaketari buruzko BC3 zentroko ikertzaileetako bat da. Bere lana oso gustukoa izateaz gain, aitortu du, BC3n hastera bultzatu zuen beste arrazoi nagusia Euskal Herrira itzultzea izan zela. Izan ere, tesia AZTI-Tecnalian egin ondoren, Pasaian, Bartzelonako […]
Julio Zesar edo MZOMR CHXDV. Zein da seguruagoa?
Xabier Díaz Silvestre Film askotan Bigarren Mundu Gerran Alemaniak komunikazioak zifratzeko erabilitako “Enigma” makinak agertzen dira. Enbaxadek, urpeko ontziek, espioiek… irrati uhinak erabiltzen zituzten komunikatzeko, eta gure inguruan barreiatzen direnez, zifratuta bidaltzen ziren sekretua bermatzeko asmoz. Ondorioz, estatuek deszifratzera dedikatzen […]
Klimaren gorabeherak Asian, Izurri Beltza Europan
Amaia Portugal Izurri agerraldien eta klimaren gorabeheren arteko lotura aztertu dute Osloko Unibertsitateko zenbait ikertzailek. Ondorioztatu dutenez, arratoi beltzak ez ziren pandemiaren gordailu izan Europan. Horren ordez, Asiatik kontinente zaharrera behin eta berriz iristen zen gaitza, itsasontzien bidez. Izurri Beltza […]