ikerketa
Etiketen artxiboa 180 artikulu
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Naiara Perurena Aizkorbek oso gaztetatik nahi izan zuen izan ikertzaile, eta zertan ikertu ere garbi zuen: minbizian. Nonbait, batxilergoan zegoela, gaixotasun bat aukeratu behar izan zuten hari buruzko lan bat egiteko, eta huraxe, minbizia, aukeratu […]
Arnas ariketak onuragarriak dira, birikietako ebakuntzaren ondoren
Birikietako erresekzioa (organo zati bat edo osoa erauztea) ebakuntza mingarrienetako bat da. Honako ebakuntza kirurgikoetan, birikari airea ateratzen zaio, eta berriz sartzen, ebakuntza amaitu ondoren. Baina, organoak ez du arnas ahalmen osoa berreskuratzen eta horrez gain, interbentziorik izan ez duen […]
Zientziak txiripaz aldatzen du mundua noizbehinka
Maria José Moreno Gizakiak egindako aurkikuntza guztiak ez dira beti ahaleginaren eta arretaren ondorio izan. Ezta gutxiagorik ere. Zenbaitetan zortea izan da eragilea, ez zientzia-metodoa. Penizilina, tefloia edo dinamika dira horren adibide onak, eta badira ehunka aurkikuntza gehiago, eguneroko bizitza […]
Disfuntzio neurologikoa oinarrian duen gaitza, dislexia
Irakurtzen ikasteko zailtasunak dituzte haur dislexioek, izan ere, dislexia duten haurrei asko kostatzen zaie hitz idatziei antzematea. Dislexiak ez du sendabiderik, baina tratamendu egoki eta goiztiar batek nabarmen hobetu dezake asaldura pairatzen dutenen irakurtzeko eta ulertzeko gaitasuna. Disfuntzio hau ikusmeneko […]
Estitxu Villamor: “Zientzia modu arduratsuan erabili beharko genuke”
Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Nonbait, irakasle baten eraginez hasi zen Fisika ikasten Estitxu Villamor. Haren hitzetan, “fisikarekiko pasioa kutsatu zigun, eta benetan gustuko nuen; horregatik erabaki nuen hori ikastea. Eta hasieratik piztu zitzaidan tesi bat egiteko gogoa eta ikertzeko jakin-mina”. Dioenez […]
Jesus Antonio Hueto: “Biztanleriaren zati handi batek loaren apnea du”
Peru S. Gamarra Guztiok sufritu ditugu noizbait lagunen baten zurrungak. Bai, jasanezinak dira. Basurdeen orroarekin zerikusi handia duten zarata horiek gure pazientziarekin bukatzen dute. Nola da posible zarata horiek eginda ez esnatzea? Bada, ez da esnatzen. Ezta gutxiago ere. Are […]
Tratamendu zelularrak diabetesa tratatzeko
Diabetes mellitus gaixotasun kroniko bat da, eta odolean azukre maila (glukosa) altua izatearen ondorioz sortzen da. Bada, gutxi gorabehera, helduen heriotzen % 8,4 eragiten ditu mundu osoan. Diabetesa dutenek glukosa asko izaten dute odolean, pankreak ezin duelako intsulina nahikoa sortu […]
Gasteiz hiriaren hastapenetako etxe komunala eta sutegia
Santa Maria Katedrala Fundazioa eta Ondare Eraikiari buruzko ikerketa-taldea “Hiri baten arkeologia eta historia. Vitoria-Gasteizen jatorria” izenburuarekin Agustin Azkaratek eta José Luis Solaunek argitaratu duten obrak ia 20 urtetan zehar hirian egin diren arkeologia-ikerketak laburtzen ditu. Lan hauen oinarria izan […]
Saguak, arrainak eta euliak eredu
Maria José Moreno Erdi Aroan (V. eta XV. mendeen artean), zientziak eta medikuntzak nabarmen egin zuten atzera. Hain zuzen ere, garai horretan bizi izan zuten kristauek bere garai onena. Izan ere, Elizak garrantzi ekonomiko eta politiko handia zuen mende horietan […]
Nortzuk dira historiako heroiak eta gaizkileak?
Zer partekatzen dute Einsteinek, Ama Teresak, Gandhik, Martin Luther Kingek, Newtonek, Jesusek, Mandelak, Edisonek, Lincolnek eta Budak? Horiek guztiak daude munduaren historiaren heroien Top 10ean. Gaizkileetan, berriz, lehenengo hamar postuetan daude Adolf Hitler, Osama bin Laden, Saddam Hussein, George Bush […]